In de rubriek Feit of Fabel onderzoeken we een aanname uit het dagelijks leven op het gebied van zorg of gezondheid. Deze keer: borstkanker bij mannen is anders dan bij vrouwen.

Mannen kunnen, net als vrouwen, borstkanker krijgen. Zo’n honderd tot honderdvijftig mannen per jaar krijgen deze diagnose in Nederland. Voor mannen is het dus een zeldzame ziekte. Maar mannen hebben niet dezelfde borsten als vrouwen. Hoe kan het dan dat zij ook borstkanker kunnen krijgen? En hoe anders is dat dan bij vrouwen?

Melkgangen

De borst van een volwassen man lijkt op de borst van een meisje vóór de puberteit. Beiden hebben een paar melkgangen vlak achter en naast de tepel. In de pubertijd ontwikkelen bij meisjes onder invloed van vrouwelijke hormonen de melkgangen, melkklieren, vetweefsel en bindweefsel in een paar jaar tijd tot een volgroeide borst. Deze ontwikkeling vindt vooral plaats door de invloed van het hormoon oestrogeen. Jongens en mannen produceren weinig van dat hormoon. Daarom ontwikkelt het aanwezige borstweefsel zich niet verder. Het blijft bij mannen dus bij een paar melkgangen.

Knobbeltje

Net als bij vrouwen kunnen veranderingen in de borst bij mannen wijzen op borstkanker. De meest voorkomende verandering is een knobbeltje, een verdikking in de huid die steviger aanvoelt dan het weefsel eromheen. Mannen hebben maar weinig klierweefsel in de borst. Daarom ontstaat borstkanker bij mannen in 98 procent van de gevallen in de melkgangen. Omdat de weinige melkgangen van mannen zich vlak bij en achter de tepel bevinden, zit een knobbeltje of andere verandering dus meestal in de buurt van de tepel. Ook andere veranderingen zoals een verdikte of rode huid of kuiltjes in de borst kunnen symptomen zijn. 

Verschillen

Cathy Moelans, assistent professor, doet onderzoek naar borstkanker bij mannen. ”Borstkanker wordt bij mannen vaak op latere leeftijd en in een later stadium ontdekt, als er al duidelijke symptomen zijn” vertelt Cathy. Er wordt bij klachten niet altijd direct gedacht aan borstkanker. “De mannen zelf, maar ook zorgverleners, zijn daar minder alert op. De tumor is dan al groter en vaker uitgezaaid, waardoor mannen over het algemeen een slechtere prognose hebben dan vrouwen. En omdat borstkanker bij mannen zo zeldzaam is, wordt de behandeling ervan afgeleid van de behandeling van vrouwen met borstkanker. Het is daarom van groot belang dat we meer te weten komen over de specifieke kenmerken van borstkanker bij mannen.” Hoewel de symptomen bij mannen en vrouwen sterk overeenkomen, zijn er ook een aantal opvallende verschillen tussen borstkanker bij mannen en bij vrouwen.

“Uit eerdere onderzoeken bij mannen met borstkanker hebben we al een belangrijk verschil kunnen halen. Het gaat daarbij om een bepaald stukje DNA, het gen TP53. Dit gen vormt het p53 eiwit dat een soort tumor-onderdrukker is. “Het kan de celdeling remmen en wordt daarom ook wel ‘de bewaker van het genoom’ genoemd” vertelt Cathy. Tumoren zijn een vorm van ongeremde celdeling. P53 is dus een belangrijk gen om dat te voorkomen. Ongeveer de helft van de mensen met een tumor, dus niet alleen borstkanker, heeft een mutatie van dat gen. Dat betekent dat het gen niet goed zijn werk doet. “Bij vrouwen met borstkanker is die mutatie van het TP53 gen een van de meest voorkomende mutaties. Bij die groep is de mutatie aanwezig bij 30 tot 40 procent van de tumoren. Het opvallende is dat dat gen bij mannen bijna nooit is gemuteerd. Dat is een belangrijk verschil, dat mogelijk ook mede bepalend is voor de behandeling die het beste werkt. Maar waar het verschil vandaan komt begrijpen we helaas nog niet.”

‘Mannenborstkanker’

Hoe anders is borstkanker bij mannen dan bij vrouwen? “Net als vrouwen kunnen mannen verschillende tumoren krijgen, met verschillende oorzaken” legt Cathy uit. “Er zijn vormen die heel dicht bij elkaar in de buurt liggen, en vormen die wat minder op elkaar lijken.” De stelling ‘borstkanker bij mannen is anders dan bij vrouwen’ is daarmee een lastige omdat er verschillende vormen zijn. Toch zijn er voldoende belangrijke verschillen, zoals de hoeveelheid TP53 mutaties, om deze stelling toch te bestempelen als een …

FEIT

Meer onderzoek nodig

Omdat mannen met borstkanker een slechtere prognose hebben, is meer onderzoek nodig. Ook worden mannen vaak op dezelfde manier behandeld als vrouwen, terwijl andere behandelingen mogelijk beter zouden werken. Dat is onderwerp van onderzoek van  Cathy en haar collega’s. Zij willen de specifieke kenmerken bij mannen ontrafelen met organoïd-technologie. Dat betekent dat ze stamcellen uit borsttumorweefsel bij mannen wegnemen en in een laboratorium kweken, zodat ze het gedrag van de tumor en de gevoeligheid voor medicijnen kunnen bestuderen. "Met deze technologie kunnen we werken aan een behandeling op maat voor mannen” vertelt Cathy. Maar dat is lastig. “Het is moeilijk om materiaal en data over de tumoren te verzamelen, omdat die honderd tot honderdvijftig mannen per jaar door heel Nederland verspreid wonen en behandeld worden. Het kost daardoor veel tijd en moeite om dit weefsel landelijk te verzamelen, en dat kost geld.” Daarom zamelt stichting Vrienden UMC Utrecht & Wilhelmina Kinderziekenhuis, het goede doel van het ziekenhuis, geld in voor het onderzoek van Cathy.

Meer informatie over borstkanker bij mannen